Stwierdzenie, że ktoś ma dysleksję już na stałe zagościło w języku i realiach konfrontacji naszych dzieci z obowiązkiem szkolnym. Czy na pewno wszystkie trudności szkolne oznaczają dysleksję?Czym naprawdę jest to zaburzenie?
Dysleksja rozwojowa w kontekście dyscyplin naukowych:
„Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci” (czyli dysleksja rozwojowa) występują od początku nauki szkolnej i są lokalizowane w różnych systemach klasyfikacyjnych, związanych z takimi dyscyplinami, jak: logopedia, medycyna, psychologia i pedagogika.
Logopedia uznaje je za przejaw zaburzeń komunikacji, czyli porozumiewania się językowego za pomocą mowy pisanej (czyli pisma) w aspekcie odbioru informacji (czyli czytania) i nadawania informacji (czyli pisania).
Psychologia i neuropsychologia zaliczają „specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu” do zaburzeń wyższych czynności psychicznych (są to m.in.: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, zdolność liczenia, mowa, ocena otaczającego świata) i wskazują na ich umiejscowienie w mózgu.
Pedagogika zalicza uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu do grupy dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Definicja dysleksji rozwojowej.
„Specyficzne trudności w uczeniu się” zdefiniowano w powszechnie cytowanym w światowej literaturze dokumencie („Public Law 94-142″) następująco: „Specyficzne trudności w uczeniu się oznaczają nieprawidłowości jednego lub więcej podstawowych procesów psychicznych, dotyczących rozumienia lub używania mowy ustnej lub pisanej, które mogą mieć związek z zaburzeniami funkcji słuchowych, myślenia, mówienia, czytania, czynności pisania, stosowania poprawnej pisowni lub liczenia.”
Nie rozpoznaje się dysleksji rozwojowej, gdy trudności w czytaniu i pisaniu są jedynie wynikiem:
- złego funkcjonowania narządów zmysłu (niedosłuchem lub wadą wzroku);
- należą do zespołu objawów inteligencji niższej niż przeciętna,
- upośledzenia umysłowego,
- są skutkiem schorzenia neurologicznego (mózgowe porażenie dziecięce, epilepsja),
- są wyłącznie wynikiem zaniedbania środowiskowego i błędów dydaktycznych.
Określenie ‘specyficzne’ wskazuje na ograniczony, wąski zakres trudności w uczeniu się oraz prawidłowy rozwój umysłowy dzieci przejawiających owe problemy.
To odróżnia je od uogólnionych trudności w uczeniu się dzieci o obniżonej sprawności intelektualnej (niepełnosprawność umysłowa oraz inteligencja niższa niż przeciętna).
Dysleksja rozwojowa to pojęcie szerokie.
Ogólnego terminu „dysleksja rozwojowa” używa się do określenia zespołu zaburzeń, w ramach którego stosuje się węższe definicje:
- ‘dysleksja’ – specyficzne trudności w czytaniu,
- ‘dysortografia’ – specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni, częste popełnianie błędów ortograficznych pomimo znajomości reguł ortografii,
- ‘dysgrafia’ – specyficzne trudności w opanowaniu kaligraficznego pisma, czyli niski poziom graficzny pisma, brzydkie pismo.
Nieznane są i nieustalone do końca przyczyny powstawania dysleksji rozwojowej. Zaburzenia te mogą być skutkiem oddziaływań różnego rodzaju czynników patogennych.
Czym różnią się pojęcia „dziecko ryzyka dysleksji” a „dziecko z dysleksją rozwojową”? O dysleksji rozwojowej mówimy w przypadku, kiedy niepowodzenia w nauce (pomimo pomocy udzielanej przez rodziców w domu oraz właściwej pracy nauczyciela w szkole) utrzymują się powyżej 8-9 roku życia. U młodszych dzieci z tego typu kłopotami można jedynie stwierdzić „ryzyko dysleksji”.
Artykuł opublikowany w serwisie logopeda.pl
W przypadku dysleksji skuteczną formą pomocy są treningi EEG Biofeedback.
Bibliografia:
- Integracja percepcyjno-motoryczna, M. Bogdanowicz, Warszawa 2000r.
- Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Opole 1999r.
- Terapia pedagogiczna. Tom I, red. E. M. Skorek, Kraków 2004r.
- Uczeń z dysleksją w szkole, M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, Gdynia 2004r.
- Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, I. Czajkowska, K. Herda, Warszawa 1989r.
